Sidee Jidhkaaga Noqon Hadaad Cuntid Timir 30maalmood @XaqiiqoMedia1 Timirta soonka timirta jidhka timirta caafimaad timirta caloosha timirta maskaxda timirta cun maxaa Jidhkaaga kudhacaya hadaad cuntid timir 30 maalmood dawada timirta timirta iyo feedhaha timirta iyo sideey Jidhkaaga usaameeyso sidee Jidhkaaga Noqon hadaad timirta cuntid si joogto ah 2 xabo oo timir ah maalin kasta cun todobaad gudihii, oo bal arag waxa maqaarkaaga ku dhaca? Timirtu waxay ka mid tahay waxyaabaha ugu horeeya ee maskaxdeena kusoo dhaca markaynu ka fikirno cuntooyinka caafimaadka leh. Taasina waa xaqiiq aan la dafiri karin maadaama khudaartani ay faa’idooyin aan lasoo koobin Maxaad ka taqaanaa waxyaabaha ay timirtu ku qani tahay? Sidaan wadda ognahayba timirtu waa shay aad loo cuno khaasatan bisha Ramadaan ee aan hadda ku jirno iyo waliba xiliyada la soomo, waana wax aad u macaan oo dhadhanka u roon. Balse timirtu halkay ka timaadaa maxay se tartaa? Markeeda koobadan timirtu waxay ka baxdaa dhulka saxaaraha ah ama lama dagaanka ah, khaasatan dhulka waddamada Carabta. Timirtu waa shay Kitaabi ah oo Quraanka Kariimka ah ku sugan iyo waliba Sunnada Nabiigeena Suuban (SCW). Taasni waxay kuu cadaynaysaa adoon dhinackalaba eegin wanaaga ay leedahay in aan la koobi karin maadaama Kitaabka Rabbi(SWT) iyo Sunnada Nabigaba (SCW) lagu xusay. Waxaa Nabigga (SCW) laga wariyey isagoo tilmaamaya wanaaga ay timirtu leedahay in uu yidhi xadiis macnihiisu uu ahaa; guri aanan timir oolin waa guri reerkiisu baahanyahay. Xasiiskaa qiimaha badan waxa uu inoo sheegayaa wanaaga ay timirtu leedahay. Waa laga yaaba inataad istidhaahdid timirtu cunto maaha ee wax macaan ee waayo bay guriga ay timir oolin guri baahan u yahay? Balse waxaad fahmi doontaa wanaaga kujira marka aad akhrisatid sida hoos ku dhigan iyo waliba cudurada ay dawayso. Markaad taa fahantid adaa inshaAllah wax walba ku doorsan doona. Muhiimada Ay timirtu leedahay: Timirtu waa miro qof uu kunoolaan karo kaligood, ayadoo uu qofku kaheli karo nafaqo dhameystiran hadana isku dheelitiran. Kuwaasoo hadaadan cunin ama helin cunooyinka kale ey ku kaafin karaan. Faa’iidooyinka lagu sheegay timirta waxaa kamid ah caloosha oo ey socodsiiso. waxey sidookale ufiicantahay xanuunada kudhaca sida wadnaha, dhiig la’aanta, shubanka, kansarka kudhaca mandhicirada caloosha, sidoo kale haweenka uurka leh iyo dhibaatooyinka la xariira taranka iyo kuwa kaleba. Timirta waxaa kujira dhawr walxaad sida fitamiino iyo macdanba (minerals). Nafaqooyinka ku jira timirta Waa kuwan qaar kamid ah macdanta (minerals) asaasiga ah sida; -kalshiyamka, -birta dhiiga (iron), -phosphorus, -soodiyam, -botaasiyam, -magneesiyam -iyo zinc oo sidookale kujira. Dhinaca fitamiinka waxaa ayagana kamid ah waxyaabaha loo yaqaan afka ingiriisiga -thiamin, -riboflavin, -niacin, -folate, -vitamin A -iyo vitamin K. Kuwaasoo dhamaanba ahmiyada kala duwan iyo kuwa gaar ahba uleh jidhkeena. 1- Timirtu waxyaabaha kale ee ay hodan ku tahay waxaa ka mid ah: Dhisida Murqaha marka uu qofka jidhkiisa dhaawac soo gaadho ama xanuun 2- Waxa ay timirtu u roontahay arraga indhaha, khaasatan kuwa waxa habeenyada loo yaqaan leh ee la xidhiidha madowga iyo hilyada habeenkii. 3- Waxay ka hortagtaa Cholesterolka dhiiga ee dufanka xun ah iyo in xididda dhiiga qaada ayna qalafin ama dhaawacmin. Taasna waxaa keenaya maadama maadada Pectin oo bururista Cholesterolka iyo waliba ka ilaalisa xiddada dhiiga inay wasakhdu fadhiisato ama ay dhadhaan. 4- Waxay timirtu dawaysaa xanuunada waddnaha ku dhaca iyo awood darida la xidhiidha ironta jidhka, taasna waxaa keenaya maadama Magnanicium iyo Copper ku jiro timirtu. 5- Timirtu waxay dawaysaa anemia ama dhiigla´aanta maadama ya ku jiraan waxayaabaha kobciya dhiiga oo ay ka midyihiin Iron, copper iyo vitamin B2. 6 – Waxay daawaysaa inay lafuhu burburaan ama ay noqdaan kuwa bilaa awooda iyo waliba cudurada la xidhiidha lafaha, maadama ay ku jiraan maadooyinka u fiican lafaha oo ay ka midyihiin Calcium, Phosphorus iyo Vitamin A. 7- Waxa ay timirtu ka hirtagtaa cudurada ku dhaca xiidhmaha khaasan Cancer ka xiidmaha iyo waliba waxay baabiisaa unugyada dhintay ee noqda bawaasiirta la xidhiidha ciladaha dheefshiida maada ay ku jirto timirta Fiber iyo vitamin B1 oo aad u nadiifiya dheefshiida iyo burburinta cuntadana sahla. Waxay kale oo ku jira timirta Salinium oo ka hortaga Cancer ka noocuu doonaba ha noqdee.Waxaa kale oo ku jirta Maadada Poron oo daawaysa Rheumatism ka iyo Cancer ka Maskaxda 8- Waxay u fiican tahay timirto hurmuunada waxayna kobcisa qaadista uurka iyo dhalmada 9- Waxay timirtu u roontahay saxida appetite ama doonista cuntada maada ay ku jirto Potassium ii kobciya unugayada kici appetite ka. 10- Timirtu waxayaabaha kale ee ay daawayso waxaa ka mid ah itaaldarada hamiga (galmada) 11- Timirtu waxa kale oo ay u fiican tahay ilkaha iyo daryeelka afka maadama uu kujiro Fluoride ka ilaaliya ilkuhu inay dheeh dhacaan ama shuush galo. 12- Waxa ay timirtud qani ku tahay vitamin A kaas